Medicijn - op reis - Stichting Reuma Zorg Nederland

Medicijn – op reis

Rekening houden met gezondheidsrisico’s

Ziek worden is het laatste waar je op zit te wachten als je op vakantie gaat. Je wilt niet dagenlang met koorts en diarree opgescheept zitten. Je wilt ook niet eerder naar huis met een virale infectie als zika, dengue (knokkelkoorts) of malaria of een ziekte door gele koorts of het tekenencefalitis-virus. Als je een chronische ziekte hebt, ben je dubbel zo kwetsbaar.
Wat moet je doen, als je bij thuiskomst niet gelijk door wil naar de dokter of het ziekenhuis?

Reis voorbereiden

Ga je starten met een afweer onderdrukkend medicijn?
• Vertel minimaal 8 – 10 weken voordat je start met een afweer onderdrukkend medicijn aan je reumatoloog of internist, dat je wilt gaan reizen. Het gaat bij een afweer onderdrukkend medicijn bijvoorbeeld om corticosteroïden, csDMARDs, biosimilars, anti-TNF-alfaremmers, JAK-remmers en werkzame stoffen als methotrexaat, azathioprine en rituximab.
Als je nog niet gestart bent met een afweer onderdrukkend medicijn, dan kun je je eerst laten inenten tegen gele koorts. Dit heeft als voordeel dat je later naar een land kunt reizen, waarvoor je tegen gele koorts ingeënt moet zijn. Een vaccinatie tegen gele koorts mag je niet meer krijgen, als je eenmaal een afweer onderdrukkend medicijn gebruikt.
• Als je reuma hebt, is je afweer al wat verlaagd en door deze medicijnen wordt je afweer nog verder verlaagd. Het effect van de vaccinaties (inentingen) is dan minder betrouwbaar en je hebt bij sommige vaccins meer kans op complicaties. Er worden dan aanvullende vaccinaties geadviseerd. Deze aanvullende vaccinaties krijg je ook als je niet op reis zou gaan, bijvoorbeeld tegen influenza, meningokokken en pneumokokken. Als je wordt gevaccineerd, bouwt je afweersysteem trouwens wel afweerstoffen op.

Gebruik je een afweer onderdrukkend medicijn?
• Als je afweer onderdrukkende medicijnen gebruikt, mag je geen vaccin met ‘levende verzwakte’ bacteriën of virussen krijgen. De voordelen en gevaren van de vaccinatie moeten dan tegen elkaar worden afgewogen. Als je reuma hebt en toch heel graag een vaccinatie wilt met een ‘levend verzwakt’ vaccin, dan kun je altijd overwegen om tijdelijk met je medicijnen te stoppen. Dit moet in overleg met je reumatoloog of internist. Het risico blijft, dat je ziekteactiviteit verergert. Soms kan er een ander afweer onderdrukkend medicijn als vervanging worden gegeven.

Gebruik je andere medicijnen?
• Vertel je dokter, reumatoloog of internist, dat je op reis gaat en kijk samen welke vaccinaties (inentingen) je nodig hebt.
• Haal de juiste vaccinaties (inentingen), bijvoorbeeld tegen difterie, hepatitis A, polio (DTP), tetanus, buiktyfus of gele koorts.
De vereiste vaccinaties kunnen per land verschillen. Als je naar een gebied gaat met malaria, krijg je medicijnen voorgeschreven om malaria te voorkomen. Er kunnen ook meer inentingen nodig zijn, zoals tegen hepatitis B of hondsdolheid.

Medicijnpaspoort en medicijnverklaring

• Neem 6 – 8 weken voor je geplande reis contact op met het CAK (Centraal Administratie Kantoor) voor je reis in het het Schengengebied of met de ambassade of het consulaat voor je reisbestemming(en) buiten het Schengenbied. Dan heb je op tijd de benodigde verklaringen.
• Vraag bij je apotheek een Nederlands- of Engelstalig medicijnpaspoort van je medicijnen aan met stempel en handtekening. Een medicijnpaspoort geeft aan welke medicijnen je gebruikt en is handig als je naar een arts of apotheek moet op je reisbestemming. Maar het is geen geldig reisdocument bij de douane voor medicijnen, die vallen onder de Opiumwet of verdovende middelen. Je hebt het Nederlands- of Engelstalig medicijnpaspoort wél nodig voor al je andere medicijnen.
• Neem genoeg medicijnen mee voor de tijd, dat je op reis bent en neem wat extra medicijnen mee voor de week erna. Je weet nooit of je een keer vertraging hebt en dan hoef je niet in een vreemd land je medicijnen proberen te krijgen.
• Check altijd de houdbaarheidsdatum van je medicijnen, voordat je op reis gaat, anders kom je nog medicijnen te kort op reis.
• Bestel je medicijnen ruim op tijd bij je dokter, want je weet niet of een medicijn later na geleverd wordt door de apotheek.
• Neem je medicijnen altijd mee in de originele verpakking van de apotheek met het etiket met je naam erop. Dan kan de douane controleren of je medicijnen op je verklaring of op je medicijnpaspoort kloppen met wat je bij je hebt.
• Als je medicijnen gebruikt, die je koel moet bewaren, vraag je je apotheek hoe je dit op reis het beste kunt regelen.
• Vraag de apotheek welke middelen je het beste mee kunt nemen tegen bijvoorbeeld diarree, pijn, uitdroging of een ontsteking.
• Vraag wat je moet doen om te voorkomen, dat je besmet wordt door water, voedsel, seksueel contact of bloed.
• voor sommige tropische ziekten, die door muggen overgebracht worden, zoals dengue, chikungunya en zika moet je een lotion of spray met Deet tegen muggen meenemen.
• neem een eerstehulp-set (EHBO) mee met verbandmiddelen, verbandschaar, pleisters, splinterpincet, insectenbeet-pompje, vinyl handschoenen en een desinfecterend middel.

Verklaring bepaalde medicijnen of verdovende middelen
Het hangt van je reisduur en reisbestemming af, welke verklaring je nodig hebt om je medicijnen mee te nemen. Sommige medicijnen of verdovende middelen kun je niet zomaar meenemen, als je op reis gaat. In veel landen is het bij je hebben van deze medicijnen namelijk verboden. Ook al is het voorgeschreven door je dokter.
Je hebt dan bij de douane of als je door de politie gecontroleerd wordt een verklaring nodig voor de medicijnen, die je meeneemt. Binnen Europa heb je een Schengenverklaring nodig, zie hieronder.
Gebruik je een slaapmiddel, een kalmeringsmiddel, een sterke pijnstiller of een medicijn tegen ADHD? Dat zijn medicijnen, die onder de Opiumwet kunnen vallen.
Je kunt in de Opiumlijsten bij https://wetten.overheid.nl/BWBR0001941/2019-04-02#BijlageI en https://wetten.overheid.nl/BWBR0001941/2019-04-02#BijlageII zien om welke medicijnen het gaat.

CAK, ambassade of consulaat

Het CAK (Centraal Administratie Kantoor) moet de verklaringen voor het meenemen van medicijnen naar de Schengenlanden (Schengenverklaringen) goedkeuren. Hiervoor heb je een Schengen- of Engelstalige verklaring nodig, dat hangt af van hoe lang je op reis bent en de bestemming van je reis. Voor een geldige verklaring bij medicijnen, die vallen onder de Opiumwet of verdovende middelen, moet je op de website van het CAK kijken bij de Medicijnen mee op reis-hulp.
Je vult zelf de verklaring in: je medicijn(en), het land, waar je naartoe gaat en voor hoeveel dagen je op reis gaat. Zo kun je zien, welke verklaring je nodig hebt en wat je moet doen om je medicijnen mee te nemen. Je laat deze verklaring door je dokter ondertekenen. Als dat allemaal klopt, dan keurt het CAK je verklaring goed.
Kijk ook op https://www.hetcak.nl/medicijnen-mee-op-reis/ voor meer antwoorden op je vragen.

Schengenverklaring
In Europa zijn er 27 landen, die volledig onderdeel zijn van het Schengengebied en waar de Schengenverklaring nodig is voor sommige medicijnen of verdovende middelen. Deze landen zijn: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, IJsland, Zweden en Zwitserland. Gedeeltelijke Schengenlanden zijn: Bulgarije en Roemenië.

Reizen buiten het Schengengebied
Als je buiten het Schengengebied reist, neem je ruim van te voren contact op met de ambassade of het consulaat van je reisbestemming(en). Zij kunnen je vertellen wat je moet doen. Kijk ook op de website van de International Narcotics Control Board (INCB) https://www.incb.org/incb/en/travellers/index.html voor meer informatie.
Hieronder een korte samenvatting van de algemene regels, die voor veel landen gelden + lees ook de bijzondere regels van het land waar je naartoe reist, want die kunnen afwijken van deze algemene regels.
• In de meeste landen moet je een medisch medicijnvoorschrift van een bevoegde dokter bij je hebben.
• Je medicijnpaspoort van de apotheek (artsenverklaring) moet in het Engels zijn of in de lokale taal van het land, waar je naar toe gaat.
• In veel landen is het niet toegestaan, dat je meer dan 30 tot 90 dagen voorraad van een medicijn bij je hebt.
• Als je een bezoeker bent, dan kunnen de vereisten voor het meenemen van medicijnen verschillen van die voor mensen, die in dat land wonen.
• De douane mag al je medicijnen controleren, ook die medicijnen die niet onder de Opiumwet vallen of verdovende middelen en die dus niet onder internationale controle staan.

Medicijnen op reis

• Informeer bij je vliegmaatschappij, welke (veiligheids-)regels gelden voor het vervoer van (vloeibare) medicijnen en injectiespuiten en -naalden in je handbagage of eventueel injectienaalden in je ruimbagage. Bij reizen per vliegtuig heb je ook een medische verklaring van je dokter nodig voor het vervoeren van injectiespuiten en -naalden en vloeistoffen in je handbagage.
• In het vliegtuig moet je je medicijnen in je handbagage meenemen. In het bagageruim kan het vriezen en je medicijnen kunnen hierdoor minder goed gaan werken. Ook kan je je koffer kwijtraken en dan zit je ook zonder medicijnen.
• Je mag medicijnen, zoals een vloeistof, gel, crème, zalf en spuitbus alleen in je handbagage meenemen, als je niet meer dan 1 liter aan vloeistoffen en gels meeneemt in verpakkingen van elk maximaal 100 milliliter. Je moet ze in een doorzichtig en hersluitbaar plastic 1-liter zakje doen en je mag maar 1 zo’n zakje meenemen.
• Neem je medicijnen, injectiespuiten en -naalden mee in de originele verpakking met je persoonlijke etiket erop. Zo kan de douane zien, dat het je eigen medicijnen zijn.
• Bij het meenemen van injectiespuiten of -naalden gelden per land andere regels. Meld bij vertrek en aankomst, dat je spuiten of naalden bij je hebt.
• Verdeel je medicijnen over meerdere handbagagestukken van je familie, als dat toegestaan is, dan raak je niet alles kwijt bij het verlies van een bagagestuk.

• In de auto, caravan of tent kun je je medicijnen goed en koel houden in een koeletui of koelbox. Het kan zijn, dat voor sommige medicijnen een koelbox te koud is. Kijk altijd in de bijsluiter bij het medicijn hoe je je medicijnen het beste bewaart. Heb je hier vragen over, dan kun je bij je apotheek terecht.

• Draag je medicijnen niet direct tegen je aan op je lichaam, bijvoorbeeld in een borstzakje of broekzak, want dat kan te warm worden door je lichaamstemperatuur. Als je medicijnen te warm worden, kunnen ze ook minder goed gaan werken.

Medicijnen gekoeld vervoeren

• De voorschriften kunnen per medicijn anders zijn. Kijk in de bijsluiter van het medicijn, hoe je je medicijn moet bewaren en overleg altijd met de apotheker hoe je het medicijn moet vervoeren. Bepaalde medicijnen moeten gekoeld bewaard worden tussen de 2 en 8 graden.
• Regel vooraf met de vliegmaatschappij, dat je medicijnen en eventuele losse koelelementen tijdens de vlucht in de koelkast mogen worden bewaard. Het medicijn mag niet bevriezen.
• Let er bij het boeken van je reis op, dat je in je vakantieverblijf beschikt over een koelkast voor de koeling van je medicijnen.
• Biologicals en biosimilars moeten gekoeld vervoerd en bewaard worden. Neem voor het gekoelde vervoer van je medicijn een koelbox of koeltas mee met een koelelement erin.
• Bij lange reizen per auto kun je voor het koel houden van je medicijnen gebruik maken van een koelbox met een 12 voltaansluiting.

Meer informatie over op reis met medicijnen

Op vakantie met medicijnen I https://www.youtube.com/watch?v=r6WTP6XKc3E
Bijwerkingen bij geneesmiddelen I https://www.youtube.com/watch?v=0mZhKt9W3Bw
Hoe werken vaccinaties? I https://www.youtube.com/watch?v=_zqk1Vttt80
Hoe werkt een medicijn nadat je het ingeslikt hebt? (2/5) I https://www.youtube.com/watch?v=Odi1-3KOBQg

https://www.thuisarts.nl/reizigersziekten-voorkomen
https://www.thuisarts.nl/reizigersziekten/ik-wil-reizigersziekten-voork%C3%B3men#voorbereid-op-reis
https://www.rivm.nl/reizigersziekten
https://www.lcr.nl
http://www.ggdreisvaccinaties.nl
https://www.hetcak.nl/regelingen/medicijnen-mee-op-reis
https://www.cbg-meb.nl
https://www.apotheek.nl

Meer informatie medicijnen

Merk of merkloos geneesmiddel – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/EYtV9PLn6WQ?si=Qf_vU3tGj9p1nBYz
Geneesmiddelentekort – Gek van Geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/ASMpuvh6GTI?si=oHtjTBxca6jMN8NK
Hoe dien je het medicijn toe? – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/rv7tBfLdp3U?si=OdfOowPkmmhrK7Xu
Therapietrouw – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/Hn2-jx0tnlM?si=UTIzvFPJRzABv44t
Bijwerkingen bij geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/0mZhKt9W3Bw?si=rrKpzrMXzzCBcynZ
Allergisch voor een geneesmiddel – Gek van Geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/zji77OY0i14?si=WsXxNV-nVowoSItw
Pijnstillers, een genuanceerd verhaal – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/s6y-DUmqWww?si=J_p2LraWtNRSGjzR
Veel gestelde vragen over pijnstillers – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/o5SX_F9gYjs?si=gu2es8xzXYBLeNwO
Hoe bewaar ik mijn geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/Pmguu5aipPI?si=yoKZekYNloWptlgv

Op vakantie met medicijnen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/r6WTP6XKc3E?si=E8heyn-E_yb1onWS
Geneesmiddelen en rijvaardigheid – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/Yo5I-S_4W6c?si=LMh-3x7L0j_GoV9P
Geneesmiddelen en Seksualiteit – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/tJBqrQWvr-M?si=e0tWoKFbVCKOWzDX
Geneesmiddelen en gewichtstoename – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/becWBysty0w?si=h4hoWq2S4LiX1uKP
Geneesmiddelen en de Ramadan – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/WQEQ5D3huUU?si=WHMaTfuiSqBd1Yrs
Beweging, sport & geneesmiddelen – Gek van Geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/M2DMvHicSA4?si=Ik7n3HqZQd_JsQgl

Geneesmiddelen bij Artrose – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/u4811qpNuTA?si=XoQc0tqaCAVRJhcp
Behandelstrategie Reumatoïde Artritis – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/nfFXhtTbSEg?si=rtG0BKgrFUM8IC1B
Jicht – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/aBiBduh8zgY?si=rUADhO_tIXHdWPFi
Jeugdreuma en geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/BzqFUVO2BFI?si=_ZTUtHbux1GwhxA3
Osteoporose – Gek van Geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/FjLXeurdArg?si=q9ea_fQRkDqEEWgI

Methotrexaat – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/VYK5xYt-ORs?si=0Q8jziUdCEL67U-g
Prednisolon – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/KxEJhosLSQk?si=TJSCorz8o51mYyHP
Biologicals – Gek van geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/UPZAUHHBTq8?si=iBcn2_ldDuKmRT0Y
Corona en reumamedicatie – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/DT2iy8NCPjM?si=yuarcth_z-3HG8bC
Medicinale cannabis – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/e_pvCxltdWA?si=02wRwQXKpnA8Ikoo
Alternatieve behandelingen voor reuma – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/Gy8Q9KdguR0?si=pYHDCYoSIz4NjB1K
Het griepvaccin bij reuma – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/ycB2vL8Bo34?si=ARVC6Aen4uEwDPBi
Het belang van vitamines – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/4GGqznH0Md4?si=li7bnjVNjLLmKpD2
Vitamine D – Gek van Geneesmiddelen – Sint Maartenskliniek I https://youtu.be/FdwQ-LHwp1o?si=9IpavGGs6qQQhV2h

Hoe weet een medicijn waar het heen moet? -Universiteit van Nederland I https://youtu.be/OJteTBHS43Q?si=JFep45E-V1UvUe-6
Farmacokinetiek – Wat doet het lichaam met een medicijn? – Juf Danielle I https://youtu.be/Jp_WTAHZS3c?si=uwKkfekA88nIDfJP
Farmacodynamiek – Juf Danielle I https://youtu.be/SBVOUh2l3wQ?si=MkG8fSTqze4ICtup

How Medications Get Absorbed By Your Body – Nucleus Medical Media I https://youtu.be/mH81Q9Dtodc?si=pcNpLyFlteqYmLPb
How Your Body Gets Rid of Medications – Nucleus Medical Media I https://youtu.be/795CmRHVRUs?si=VbCKLKupr1SdsSQN
How Your Body Metabolizes Medications – Nucleus Medical Media I https://youtu.be/Fzh8mOOYywo?si=aTcZm3M7gkdNPLT6